Artrose is een aandoening die zeer regelmatig voorkomt bij oudere katten. Vaak worden deze dieren niet goed behandeld. De symptomen van artrose bij de kat zijn heel moeilijk te herkennen, de katten komen niet altijd regelmatig bij de dierenarts en de verschijnselen kunnen zelfs heel subtiel zijn. Daarom zijn er veel katten met artrose in Nederland die met pijn leven. Er zijn de laatste jaren vele nieuwe behandelmogelijkheden getest, en in opkomst, die het mogelijk maken om een kat met artrose nog jarenlang zonder pijn te laten leven.

Artrose is een ander woord voor slijtage van de gewrichten. Het ontstaat als het gewricht beschadigd raakt. Dit kan het gevolg zijn van een ongeluk of van een ontwikkelingsstoornis. In veel gevallen is de oorzaak van de artrose niet volledig bekend. Artrose kan in alle gewrichten ontstaan, maar wordt het meest gezien in de rug, heup, knie, elleboog en schouder. Zodra het proces gestart is, zal dit altijd verergeren.

Er worden veel onderzoeken gedaan naar hoe vaak artrose bij katten daadwerkelijk voorkomt. Dit is altijd heel lastig te zeggen, de cijfers zijn vaak gebaseerd op katten die bij de dierenarts komen. Niet iedere kat met artrose komt bij een dierenarts. Onderzoekers zeggen dat tussen de 26 en 90% van alle katten boven de 6 jaar artrose heeft. Deze grote variatie heeft vooral te maken met hoe er onderzocht is. Als niet alle katten regelmatig gecontroleerd worden, dan is het lastig te zeggen hoeveel katten daadwerkelijk artrose heeft. Daarnaast is artrose bij de kat lastig vast te stellen.

Een gewricht is een verbinding tussen twee botdelen (bijvoorbeeld de knie, die bovenbeen en onderbeen met elkaar verbind), tussen deze twee botdelen zit een schijf met kraakbeen en smeervloeistof. Dit kraakbeen werkt als een schokdemper tussen de botten en de smeervloeistof houdt alles mooi soepel. Verschillende gewrichtsbanden en een gewrichtskapsel houden alles bij elkaar. De spieren rondom het gewricht zorgen voor de beweging.

Als een dier ouder wordt, gebeurt het wel eens dat de aanmaak van nieuw kraakbeen verstoord raakt (het is dus onduidelijk waardoor dit precies gebeurt). Hierdoor zal het kraakbeen langzaam slijten. Vervolgens zullen de schokken minder goed opgevangen worden, met als gevolg dat de twee botdelen te dicht bij elkaar komen. In veel gevallen blijft er nog wat kraakbeen achter en zullen de botten niet direct op elkaar botsen. Doordat het kraakbeen slijt, zal het gewricht minder stabiel worden. Om te voorkomen dat je kat vervolgens de gewrichtsbanden kan beschadigen, zal het bot proberen het gewricht te verstevigen. Dit doet het door meer bot te gaan maken. Hierdoor krijg je druk van bot op de verkeerde plekken. Dit zorgt voor ontsteking op die plekken.

Wat heel opvallend is, is dat katten met artrose niet mank lopen. Ongeveer 4-17% van de katten met artrose zullen ook kreupel zijn. Hierdoor is het heel moeilijk voor jou als eigenaar om te herkennen dat je kat pijn heeft. Bij mensen en honden is dit namelijk hét verschijnsel van artrose.

Wat bij katten met artrose opvalt, zijn de gedragsveranderingen. Katten zijn minder actief en kunnen minder goed springen dan vroeger. De krabpaal wordt minder gebruikt en je kat zal minder graag de trap opgaan. Je kat zal veel in zijn/haar mandje liggen en speelt ook minder. Andere symptomen van artrose kunnen zijn; minder goede vachtverzorging, naast de bak plassen, minder aardig zijn naar andere katten en zelfs naar jou toe. 

De enige manier om er echt zeker van te zijn dat de kat last heeft van artrose is door middel van rontgenfoto's. Een enkele keer kan dit zonder sedatie maar meestal zal het gewricht erg gevoelig zijn. Daarom is het meestal diervriendelijker om dit onder een lichte sedatie te doen. 

Behandeling:

1. Medicatie
De pijn en stijfheid artrose ontstaan door een septische ontsteking van het gewricht (dat betekent dat het gewricht is ontstoken zonder dat er bacteriën bij betrokken zijn, vergelijkbaar met bijv. een voetbalknie). Om die ontsteking te bestrijden worden vaak ontstekingsremmers voorgeschreven. Een vaak gehoorde opmerking is dat het geven van pijnstillers niet goed zou zijn omdat de kat de pijn dan niet meer voelt en dan "meer kapot zou maken" Dit is niet juist, er bestaat absoluut geen gevaar voor het afscheuren van banden of gewrichtskapsel.

2. Gewichtsbeperking
Uit onderzoek is gebleken dat overgewicht een belangrijke factor bij gewrichtproblemen is. De gewrichten worden jarenlang overbelast waardoor langzaam artrose opgebouwd wordt. Voor de behandeling van artrose is beperking van overgewicht dan ook van belang om verdere artrosevorming af te remmen en om de "rust" in de gewrichten te bevorderen. Als u in het verleden al veel vergeefse moeite heeft gedaan om uw kat af te laten vallen, kan het raadzaam zijn over te stappen op een afvaldieet.